Depresif bozukluklar, bireyin duygudurumunu, düşüncelerini, bedensel işlevlerini ve yaşam enerjisini etkileyen; sürekli üzüntü, umutsuzluk ve isteksizlik ile seyreden ruhsal bozukluklardır. Günümüzde depresyon, dünya genelinde iş gücü kaybına yol açan en yaygın ruhsal hastalık olarak kabul edilmektedir.
Depresyon yalnızca “üzgün hissetmek” değildir; kişinin günlük işlevselliğini belirgin biçimde bozan biyolojik, psikolojik ve sosyal kökenli bir rahatsızlıktır.Kadıköy Suadiye’deki kliniğinde Psikiyatrist Dr. Turan Çetin, depresif bozuklukların tanı, tedavi ve rehabilitasyon süreçlerinde bilimsel, kişiye özel yaklaşımlar uygulamaktadır.
Depresif bozukluk, en az iki hafta süren ve kişinin normal yaşam işlevlerini (iş, okul, sosyal ilişkiler, özbakım vb.) olumsuz etkileyen çökkün duygu durumu ile karakterizedir.
Bu dönemlerde kişi genellikle üzgün, boşlukta veya umutsuz hisseder; zevk aldığı etkinliklere ilgi kaybı, uyku ve iştah değişiklikleri, enerji azlığı, yoğun suçluluk veya değersizlik duyguları ortaya çıkar.
DSM-5 sınıflandırmasına göre depresyon birden fazla türde görülebilir:
En yaygın depresyon türüdür. En az iki hafta süren çökkünlük ve ilgi-istek kaybı (anhedoni) temel belirtilerdir.
Günlük yaşam işlevselliğinde belirgin bozulma vardır.
Belirtiler:
En az iki yıl süren kronik düşük ruh haliyle seyreder. Belirtiler majör depresyona göre daha hafif ama süreğendir.
Kişi “hep biraz üzgün, isteksiz, yorgun” olduğunu söyler.
Belirtiler genellikle sonbahar-kış aylarında başlar, ilkbahar-yaz aylarında azalır. Güneş ışığına maruziyetin azalmasıyla ilişkilidir.
Doğumdan sonraki ilk 6 ay içinde gelişebilir.
Yorgunluk, bebeğe karşı ilgisizlik veya aşırı kaygı, suçluluk ve ağlama nöbetleri görülebilir.
Hormonal değişimlere, uyku yoksunluğuna ve psikososyal streslere bağlı gelişir.
Belirgin sabah kötüleşmesi, erken uyanma, iştahsızlık, hızlı kilo kaybı ve yoğun suçluluk duyguları ile seyreder.
Depresif tabloya sanrılar (örneğin cezalandırılacağına inanma) veya halüsinasyonlar eşlik eder. Acil psikiyatrik tedavi gerektirir.
Aşırı uyuma, fazla yeme, kilo artışı, kol ve bacaklarda ağırlık hissi gibi belirtilerle seyreder.
Kişi reddedilmeye karşı aşırı duyarlıdır.
Aşağıdaki belirtilerden en az beşinin, en az iki hafta boyunca, günün büyük bölümünde bulunması gerekir.
Belirtilerden biri mutlaka çökkün duygu durumu veya ilgi/istek kaybı olmalıdır:
Belirtiler sosyal, mesleki ya da diğer önemli işlev alanlarında belirgin bozulmaya neden olur.
Madde kullanımı veya başka bir tıbbi duruma bağlı olmamalıdır.
Depresyon ani ya da yavaş gelişebilir. Bazı kişilerde bir kez yaşanırken, bazı kişilerde yinelenen ataklar görülebilir. Tedavi edilmezse kronikleşebilir ve yaşam kalitesini derin biçimde düşürür. Depresyonun biyolojik doğası gereği yalnızca “istek gücüyle” geçmesi beklenmemelidir; profesyonel destek gerektirir.
Depresyon tedavi edilebilen bir hastalıktır. Tedavi planı kişiye göre belirlenir ve genellikle ilaç tedavisi + psikoterapi kombinasyonu en yüksek başarıyı sağlar.
Uyarı: Antidepresanlar “bağımlılık yapmaz”; ancak düzenli kullanılmalı ve doktor kontrolünde kesilmelidir.
Depresyonun en güçlü psikoterapi yöntemidir. Negatif düşünce kalıplarını fark edip yeniden yapılandırmayı hedefler. Kişi olayları “çarpıtarak” yorumladığında (örneğin “her şey benim suçum”) bu düşünce biçimleri üzerinde çalışılır.
İlişki çatışmaları, yas süreçleri, sosyal izolasyon gibi durumlarda etkilidir. Duygusal destek sistemini güçlendirmeye odaklanır.
Bilinçdışı çatışmaların ve geçmiş deneyimlerin bugünkü duygular üzerindeki etkisini ele alır.
Kronik depresyonda sosyal işlevselliği güçlendirmek ve güven hissini artırmak için uygulanır.
Depresyon kalıcı mıdır?
Hayır. Doğru tedaviyle çoğu kişi tamamen iyileşir. Tedavi edilmezse tekrarlayabilir.
İlaç kullanmak şart mı?
Orta ve ağır depresyonda ilaç tedavisi gereklidir. Hafif vakalarda psikoterapi yeterli olabilir.
Ne kadar sürede iyileşirim?
İlk belirtiler 2–4 haftada azalır; tam iyileşme genellikle 3 ay içinde olur. Ancak idame tedavi nüksü önler.
İntihar düşüncelerim varsa ne yapmalıyım?
Bu durumda acil psikiyatrik yardım gereklidir. 112’yi arayın veya en yakın acil servise başvurun.
Psikiyatrist Dr. Turan Çetin, Kadıköy Suadiye – Bağdat Caddesi’ndeki kliniğinde depresyonun her alt türünde (majör, distimik, doğum sonrası, mevsimsel, atipik, psikotik) kanıta dayalı tedavi uygulamaktadır.
Tedavide amaç, yalnızca belirtileri hafifletmek değil; bireyin yaşam enerjisini yeniden kazanması, işlevselliğini artırması ve nüks riskini azaltmasıdır.
İlk görüşmede kapsamlı bir biyopsikososyal değerlendirme, ölçek temelli tanı ve kişiye özel tedavi planı yapılır.
Uzman psikiyatri ekibimiz en geç 24 saat içinde sizinle iletişime geçer.
Kadınların yaşam döngüsünde yer alan regl (menstrüasyon) dönemi, yalnızca fizyolojik değil; aynı zamanda duygusal ve psikolojik değişimlerin de yoğun olarak yaşandığı bir süreçtir.
Devamını Oku
Depresyon yalnızca ruh halini değil, uyku düzenini ve biyolojik ritmi de derinden etkiler. Uyku, insan bedeninin yenilenme süreci olduğu kadar, zihinsel dengeyi korumanın da temel aracıdır.
Devamını Oku
Duygudurum bozuklukları özellikle major depresyon ve iki uçlu bozukluklar bireyin ruhsal dengesini, sosyal işlevselliğini ve yaşam kalitesini derinden etkileyen psikiyatrik rahatsızlıklardır.
Devamını Oku
