Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB); kaza, afet, saldırı, istismar, kayıp gibi yaşamı veya beden bütünlüğünü tehdit eden olaylardan sonra gelişebilen, girici anılar/kabuslar, kaçınma, olumsuz biliş ve duygudurum değişiklikleri ile aşırı uyarılmışlık belirtilerinin bir arada seyrettiği bir ruhsal bozukluktur.
Kadıköy–Suadiye Psikiyatri Kliniğinde Uzman Dr. Turan Çetin, TSSB’yi kanıta dayalı yöntemlerle değerlendirir ve kişiye özgü tedavi planı uygular.
Buzlu yolda kaza geçirdikten sonra girici görüntüler, kabuslar, uykuya dalmada güçlük, konsantrasyon sorunları ve sürüş sırasında aşırı tetikte olma yakınmaları başlayan bir kişi (Bay F.) işe gidiş yolunu değiştirme, tehlike algısının arttığı durumlarda kaçınma davranışlarına başvurma gibi tipik TSSB örüntüleri gösterebilir. Bu tablo, olayla ilişkili iç ve dış ipuçlarının belirtileri tetikleyebildiğini gösterir.
TSSB’ye yol açabilen olaylar yalnızca kasıtsız durumlarla (doğal afet, trafik kazası) sınırlı değildir; cinsel saldırı, fiziksel şiddet, işkence, savaş/terör olayları gibi insan eliyle gerçekleşen travmalar da yüksek risk taşır.
Ayrıca yakınını kaybetme, ağır hastalık tanısı alma ve başkasının travmasına tanıklık etme veya medya aracılığıyla yoğun biçimde maruz kalma da TSSB’yi tetikleyebilir.
TSSB tanısı, travmatik olaydan sonra en az bir ay süreyle aşağıdaki küme belirtilerinin sürmesi ve işlevsellikte bozulma yaratması ile konur:
Araştırmalar, kadınlarda TSSB riskinin erkeklere göre yaklaşık iki kat olduğunu; özellikle insan eliyle gerçekleşen travmaların (saldırı, istismar, işkence) TSSB’yi daha sık tetiklediğini gösterir. Doğal afetler sonrasında da TSSB görülebilir; ancak sosyal destek, güvenli yaşam koşulları ve doğru bilgilendirme iyileşmeyi hızlandırır.
TSSB süreğen seyredebilir; ortalama iyileşme süresi iki yıla kadar uzayabilir. Erken dönemde başvuran, dengeli önceden ruhsal yapısı olan ve sosyal desteği güçlü bireylerde prognoz daha iyidir. TSSB ile depresyon, somatik yakınmalar ve madde kötüye kullanımı birlikte görülebilir; bu durum işlevsellik kaybını artırır (işsizlik, ilişki sorunları, gelir kaybı).
Uzman Dr. Turan Çetin, ilk görüşmede ayrıntılı psikiyatrik öykü, travma zaman çizelgesi ve işlevsellik değerlendirmesi yapar. Gerektiğinde aşağıdaki psikometrik ölçekler kullanılabilir:
Tedavi kişiye özgü planlanır ve çoğu kez psikoterapi birinci basamaktır; gerekli durumlarda ilaç tedavisi eklenir.
Depresyon, anksiyete, madde kullanımı eşlik ediyorsa bunlar paralel olarak ele alınır; işlevsellik artışı ve nüks riskinin azalması hedeflenir.
Bu öneriler genel bilgilendirme amaçlıdır; kişisel tedavi planı psikiyatrist ve/veya psikoterapist tarafından yapılmalıdır.
Bağdat Caddesi, Suadiye/Kadıköy bölgesinde hizmet veren Uzman Dr. Turan Çetin, TSSB’de güvenli, aşamalı ve kanıta dayalı bir yaklaşım uygular. İlk görüşmede kişiselleştirilmiş tedavi planı oluşturulur ve düzenli izlem yapılır.
Uzman psikiyatri ekibimiz en geç 24 saat içinde sizinle iletişime geçer.
Kadınların yaşam döngüsünde yer alan regl (menstrüasyon) dönemi, yalnızca fizyolojik değil; aynı zamanda duygusal ve psikolojik değişimlerin de yoğun olarak yaşandığı bir süreçtir.
Devamını Oku
Depresyon yalnızca ruh halini değil, uyku düzenini ve biyolojik ritmi de derinden etkiler. Uyku, insan bedeninin yenilenme süreci olduğu kadar, zihinsel dengeyi korumanın da temel aracıdır.
Devamını Oku
Duygudurum bozuklukları özellikle major depresyon ve iki uçlu bozukluklar bireyin ruhsal dengesini, sosyal işlevselliğini ve yaşam kalitesini derinden etkileyen psikiyatrik rahatsızlıklardır.
Devamını Oku
